Luisteren is niet eenvoudig. Het is mijn stelling dat we gehinderd worden in het luisteren door 7 soorten ruis. Zeven soorten ruis en dus zeven luisterniveaus. De komende weken schrijf ik over deze 7 luisterniveaus. De eerste soort ruis is die van het energietekort.
Een tekort aan energie overkomt ons allemaal wel eens. Luisteren speelt hierin een belangrijke rol, met name zelfgericht luisteren. Als je beter naar jezelf leert luisteren, herken je de signalen van energieverlies. Dit gaat op als je naar iemand anders luistert. En dit geldt ook om je eigen energiehuishouding in de gaten wil houden. Dit helpt het gevaar van burn-out te verkleinen en je houd energie over om te luisteren naar een ander.
Hoe laat je die ruis los? Bij elk van de 7 luisterniveaus kun je vanuit drie gerichtheden luisteren: vanuit jezelf, vanuit de ander en vanuit het grotere geheel. En door te schakelen van jezelf, via de ander naar het grotere geheel, laat je de ruis los. Om de ruis van het energietekort op te lossen kun je op het eerste luisterniveau op de drie genoemde wijzen zelfgericht luisteren.
Zelfgericht luisteren naar jezelf: bewaak je energie
Bij zelfgericht luisteren naar jezelf bewaak je je energie door te luisteren naar je innerlijke belevingswereld. Het moeilijke hierbij is dat er minstens vier soorten energie zijn:
Fysieke energiehuishouding: Vergelijk je lichaam maar met een oplaadbare batterij. De batterij laadt op door voeding. Hij loopt weer leeg door activiteiten. Hoe hou jij hier regie op? Ga je maar door of neem je af en toe pauze?
Mentale energiehuishouding We vullen en legen onze mentale energiebatterij door de conditie van onze mentale vaardigheden. Er zijn veel strategieën om mentale moeheid te verminderen. Neem regelmatig korte pauzes. Je kunt je gedachten ook parkeren door ze op te schrijven.
Emotionele energiehuishouding Emoties geven ons energie als we iets wel willen en kosten vaak energie als we iets niet willen. De meeste vermoeidheid komt door je gedachtes over wat er kan gebeuren bij zulke emoties.
Zingevende energiehuishouding Dat waar je zingeving aan ontleent, is het waard om voor te vechten. Taken die aan jouw zingeving voldoen, kosten je veel minder energie dan taken waaraan jij geen enkele zingeving kunt ontlenen.
Zelfgericht luisteren naar de ander: bewaak je grenzen
Bij zelfgericht luisteren naar de ander bewaak je je energie bij een ander. Hoe stel je je teweer tegen energieverlies door inmenging van de buitenwereld? Dit doe je door grenzen te stellen. Nina Brown beschrijft vier soorten persoonlijke grenzen:
- Mensen met zachte grenzen laten anderen gemakkelijk over hun grens gaan.
- Mensen met rigide grenzen zijn emotioneel en fysiek moeilijk toegankelijk.
- Mensen met sponzige grenzen zijn onzeker over wat ze binnen- en buiten sluiten.
- Mensen met flexibele grenzen bepalen op basis van denken en gevoel wat ze binnenlaten en wat niet.
Deze soorten grenzen kun je koppelen aan de energiehuishoudingen van zelfgericht luisteren naar jezelf.
Zelfgericht luisteren naar het grotere geheel: zelfkennis verkrijgen
De gerichtheid op het grotere geheel is bij elk niveau telkens de beste wijze om de ruis van dat niveau los te laten. Met zelfkennis weet jij waar jij energie van krijgt, waar je het verliest en wat je er het beste aan kunt doen. Een belangrijk middel om tot zelfkennis te komen is overdenken wat je deed en waarom je dat deed. Reflecteer regelmatig op je energiehuishouding. Hierbij vier vragen om je zelfkennis te vergroten.
We zouden ons kunnen afvragen welke van de luisterniveaus uit de volgende hoofdstukken meer of minder energie kosten. Hier bestaat geen eenduidig antwoord op. Dit is afhankelijk van talent / training / geraakt zijn. Het is voor jou zaak, dat je de voor jou gemakkelijkste wijze van luisteren vindt.. Kennis over jouw patronen en daar los kunnen komen is essentieel om echt te kunnen luisteren. Je zult zien dat je een hoop energie krijgt wanneer je op enig luisterniveau luistert vanuit het grotere geheel.
Meer weten over de andere luisterniveaus?
Wil je meer lezen over de zeven luisterniveaus? Binnenkort verschijnt mijn boek “Leiderschap in luisteren”. Neem voor een preview een kijkje op deze site:
Ben je meer iemand die actief wil leren? Dan kun je meedoen met de Nationale Luisterchallenge, die loopt tot 19 oktober. Samen met anderen kun je daarin aan de slag met het luisterniveau waarop jij denkt dat je nu het meest kunt leren. Je krijgt hierbij sowieso feedback. En je kunt ook reageren op de luisterchallenge van je medechallengers. Hoe meer dat gebeurt, hoe meer we leren met elkaar, hoe meer we tot zelfkennis kunnen komen.